Τα πρωτόψωμα
|
|
Πιο συχνά βέβαια από τα πέτουρα κανείς συναντάει τα πρωτόψωμα. Οι γυναίκες ζυμώνοντας τραγουδούσαν σε αργό, ελεύθερο ρυθμό:
«Τα πρωτόψωμα κι Αη-Γιωργόψωμα, ποιος σε ζύμωσε;
-Ποιος σε ζύμωσε, σε πρωτόπλασε; -Κόρ’ με ζύμωσε.
-Κόρ’ με ζύμωσε πό’χ’ τη μάνα της, τον πατέρα της ,
Πό’ χ’ τ’ αδέρφια της , τα ξαδέρφια της».
Πλάθανε το ζυμάρι σε σχήμα στρογγυλό, βγάζανε από τη μέση το ζυμάρι μ’ ένα ποτήρι, και γύρω-γύρω κάνανε διάφορα σχέδια. Οι κουλούρες «κεντιούνταν» με καρύδια, αμύγδαλα, σουσάμι. Μόλις τις βγάζανε απ’ το φούρνο, ακόμη ζεστές, τις αλείφανε με μέλι. Κάθε κορίτσι ξόμπλιαζε μια κουλούρα για τον καλό του, που την έπαιρνε μαζί του και θα την έδινε το Σαββατόβραδο στο παλικάρι που αγαπούσε, κι αυτό θα της έδινε χρήματα. Οι υπόλοιπες κουλούρες έμπαιναν μέσα σε μάλλινους τορβάδες που κρεμούσαν στον ώμο τα κορίτσια και ντυμένα με τα καλά τους, τα μοίραζαν στα σπίτια σαν αντίδωρα.
Στη συνέχεια πιάνονταν στο χορό και τραγουδούσαν, λέγοντας στον ανάλογο στίχο τα ονόματά τους, μια-μια :
«Πρωτόψωμο, πρωτόψωμο και πρωτοζυμωμένο,
και ποια σε πρωτοζύμωσε και ποια θα σε χωρίσει;
Δέσπω ( ή Θοδώρα ή οποιοδήποτε όνομα) με πρωτοζύμωσε,
Δέσπω θα με χωρίσει,
να πό’ χ’ τα χέρια παχουλά, τα νύχια της βαμμένα
Το παίρν’ οι πρωτοστέφανες κι οι πρωτοπαντρεμένες
Κι το μοιραζ’ στις λεύτερες και τα αρραβωνιασμένες».
Πηγή: http://www.domnamegga.gr