Το Σάββατο πρωί-πρωί οι συγχωριανοί, συγγενείς και φίλοι, βοηθούσαν στην καθαριότητα και το στολισμό του σπιτιού της νύφης, όπου θα γινόταν το βράδυ το γλέντι, το φαγοπότι και ο χορός, και στην προετοιμασία των φαγητών (πολλές φορές το γλέντι γινόταν και στο σπίτι του γαμπρού ή στην πλατεία του χωριού ή την αυλή της εκκλησίας). Το απόγευμα του Σαββάτου, οι φίλοι του γαμπρού έζευαν τα άλογα στο κάρο, αφού τα είχαν στολίσει προηγουμένως με άσπρα μαντήλια και λουλούδια στα αυτιά, και πήγαιναν στο σπίτι της νύφης, να πάρουν το σιντούκ(ι) (μπαούλο) με τα προικιά. Τα προικιά ήταν, μια-δυο φορεσιές καθημερινές, και ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της νύφης, της έδιναν και το κλινοσκέπασμα, που ήταν μαλλίσια στρώσ(η) (μάλλινη κουβέρτα υφασμένη στον αργαλειό). Οι φιλενάδες της νύφης τραγουδούν ασταμάτητα και τα όργανα συνοδεύουν τις γλυκές τους φωνές:
«Ήρθε η ώρα η καλή κι η ώρα η ευλογημένη
Να ΄ναι οι πόρτες ανοιχτές κι η προίκα απλωμένη
Έβγα της νύφης πεθερά και του γαμπρού η μάνα
Να δεις την προίκα που ΄ρχεται με όλη την αρμάδα,
Μαλαματένιος ο σταυρός
Να ζει η νύφη και ο γαμπρός».
Tο Σάββατο έστελνε η μάνα του γαμπρού στο σπίτι του νούνου (αυτός που θα τους πάντρευε ήταν ο νουνός και οι μελλόνυμφοι ήταν οι κουμπάροι) του σ’νί, για να τους καλέσουν για το ουμούρ(ι) (το γεγονός). Το σ’νί περιείχε, ένα ταψί τυρόπιτα, μια κούρα (ψωμάκι), που γινόταν ειδικά για τον γάμο, και έναν ζωντανό κόκορα ή μια γαλοπούλα. Αν ο γαμπρός ήταν ζινγκίντς (πλούσιος), έστελνε ένα αρνί και ένα μπουκάλι κρασί. Ο σεβασμός στο πρόσωπο του νούνου και της νούνας ήταν μεγάλος, είχαν δε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στο γάμο και μπορούσαν να καλέσουν όσους δικούς τους ήθελαν. Οι καλεσμένοι από την πλευρά του νούνου ήταν τ’ νούνου του κουλί και είχαν την προτεραιότητα σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης. Σάββατο βράδυ μαζεύονταν όλοι στο σπίτι της νύφης . Οι καλεσμένοι της νύφης και ο γαμπρός με τους καλεσμένους του, αφού πρώτα έπαιρναν με τα όργανα τον κουμπάρο. Στο τέλος του γλεντιού, τα κορίτσια έδιναν τις κουλούρες στα παλληκάρια που αγαπούσαν.
Σε άλλα χωριά πήγαινε μόνο ο γαμπρός με δυο μπράτμους στο σπίτι της πεθεράς και εκείνη έστρωνε το τραπέζι, τους φίλευε, τους κερνούσε και δώριζε στον γαμπρό το π’χάμσου (άσπρο πουκάμισο), που θα φορούσε στο γάμο, και το πισκίρ(ι) (πετσέτα). Την πετσέτα που δώριζε η πεθερά στον γαμπρό, το λεγόμενο γαμπριάτ’κου πισκίρ(ι) την είχε σε όλη του τη ζωή, και όταν πέθαινε —σύμφωνα με το έθιμο— την έβαζαν μαζί του. Τα δύο μαζί τα έβαζε στον ώμο του, και εκείνος, έδινε με τη σειρά του στην πεθερά τ’ αγαρλούκ(ι) (έριχνε μέσα στον κόρφο της μία φούχτα κέρματα) και μ’ αυτόν τον τρόπο, πλήρωνε το μανόγαλα που βύζαξε η κόρη που θα παντρευτεί.
Όταν όλοι έφευγαν στα σπίτια τους, δυο κορίτσια φίλες της νύφης που είχαν και τους δυο γονείς τους εν ζωή, έμεναν για να κοιμηθούν μαζί της. Έστρωναν κάτω, πρώτη ξάπλωνε η νύφη. Της έβαζαν σπόρους κεχριού στο δεξί μανίκι κι έκαναν τρεις κύκλους γύρω της , ρίχνοντας λίγο-λίγο κεχρί. Μετά ξάπλωναν, εκατέρωθεν της νύφης η κάθε μια.
Πηγή: Το βιβλίο της Θεοδώρας Σπ. Μηνούδη, ΘΡΑΚΗ Αντίλαλοι της Ανατολικής Ρωμυλίας, από τις εκδόσεις του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης.
Σύμφωνα με άλλα έθιμα το βράδυ του Σαββάτου η μελλοντική νύφη ακολουθούσε το έθιμο που την ήθελε να κοιμάται με δύο παιδάκια. Ένα αγόρι από την δεξιά πλευρά και ένα κορίτσι από την αριστερή, ώστε το πρώτο μωρό που θα κάνει το ζευγάρι να είναι αγόρι και να ακολουθήσει το κορίτσι. Τα παιδάκια που κοιμόταν μαζί της το πρωί έπρεπε να πλύνουν τα χέρια της νύφης και εκείνη με την σειρά της να τα …ασημώσει.
Πηγή: http://www.top-gamos.com
«Ήρθε η ώρα η καλή κι η ώρα η ευλογημένη
Να ΄ναι οι πόρτες ανοιχτές κι η προίκα απλωμένη
Έβγα της νύφης πεθερά και του γαμπρού η μάνα
Να δεις την προίκα που ΄ρχεται με όλη την αρμάδα,
Μαλαματένιος ο σταυρός
Να ζει η νύφη και ο γαμπρός».
Tο Σάββατο έστελνε η μάνα του γαμπρού στο σπίτι του νούνου (αυτός που θα τους πάντρευε ήταν ο νουνός και οι μελλόνυμφοι ήταν οι κουμπάροι) του σ’νί, για να τους καλέσουν για το ουμούρ(ι) (το γεγονός). Το σ’νί περιείχε, ένα ταψί τυρόπιτα, μια κούρα (ψωμάκι), που γινόταν ειδικά για τον γάμο, και έναν ζωντανό κόκορα ή μια γαλοπούλα. Αν ο γαμπρός ήταν ζινγκίντς (πλούσιος), έστελνε ένα αρνί και ένα μπουκάλι κρασί. Ο σεβασμός στο πρόσωπο του νούνου και της νούνας ήταν μεγάλος, είχαν δε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στο γάμο και μπορούσαν να καλέσουν όσους δικούς τους ήθελαν. Οι καλεσμένοι από την πλευρά του νούνου ήταν τ’ νούνου του κουλί και είχαν την προτεραιότητα σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης. Σάββατο βράδυ μαζεύονταν όλοι στο σπίτι της νύφης . Οι καλεσμένοι της νύφης και ο γαμπρός με τους καλεσμένους του, αφού πρώτα έπαιρναν με τα όργανα τον κουμπάρο. Στο τέλος του γλεντιού, τα κορίτσια έδιναν τις κουλούρες στα παλληκάρια που αγαπούσαν.
Σε άλλα χωριά πήγαινε μόνο ο γαμπρός με δυο μπράτμους στο σπίτι της πεθεράς και εκείνη έστρωνε το τραπέζι, τους φίλευε, τους κερνούσε και δώριζε στον γαμπρό το π’χάμσου (άσπρο πουκάμισο), που θα φορούσε στο γάμο, και το πισκίρ(ι) (πετσέτα). Την πετσέτα που δώριζε η πεθερά στον γαμπρό, το λεγόμενο γαμπριάτ’κου πισκίρ(ι) την είχε σε όλη του τη ζωή, και όταν πέθαινε —σύμφωνα με το έθιμο— την έβαζαν μαζί του. Τα δύο μαζί τα έβαζε στον ώμο του, και εκείνος, έδινε με τη σειρά του στην πεθερά τ’ αγαρλούκ(ι) (έριχνε μέσα στον κόρφο της μία φούχτα κέρματα) και μ’ αυτόν τον τρόπο, πλήρωνε το μανόγαλα που βύζαξε η κόρη που θα παντρευτεί.
Όταν όλοι έφευγαν στα σπίτια τους, δυο κορίτσια φίλες της νύφης που είχαν και τους δυο γονείς τους εν ζωή, έμεναν για να κοιμηθούν μαζί της. Έστρωναν κάτω, πρώτη ξάπλωνε η νύφη. Της έβαζαν σπόρους κεχριού στο δεξί μανίκι κι έκαναν τρεις κύκλους γύρω της , ρίχνοντας λίγο-λίγο κεχρί. Μετά ξάπλωναν, εκατέρωθεν της νύφης η κάθε μια.
Πηγή: Το βιβλίο της Θεοδώρας Σπ. Μηνούδη, ΘΡΑΚΗ Αντίλαλοι της Ανατολικής Ρωμυλίας, από τις εκδόσεις του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης.
Σύμφωνα με άλλα έθιμα το βράδυ του Σαββάτου η μελλοντική νύφη ακολουθούσε το έθιμο που την ήθελε να κοιμάται με δύο παιδάκια. Ένα αγόρι από την δεξιά πλευρά και ένα κορίτσι από την αριστερή, ώστε το πρώτο μωρό που θα κάνει το ζευγάρι να είναι αγόρι και να ακολουθήσει το κορίτσι. Τα παιδάκια που κοιμόταν μαζί της το πρωί έπρεπε να πλύνουν τα χέρια της νύφης και εκείνη με την σειρά της να τα …ασημώσει.
Πηγή: http://www.top-gamos.com
Σύμφωνα με άλλα έθιμα τo Σάββατο το πρωί στο σπίτι της νύφης τρία κορίτσια γνέθουν σε μια ρόκα από μια κλωστή μάλλινη το καθένα, παίρνουν μετά τη ρόκα και με τη συνοδεία συγγενικού παιδιού την πηγαίνουν στο σπίτι του γαμπρού. Γνέθει και ο γαμπρός τρεις κλωστές και παίρνουν ύστερα τα κορίτσια τη ρόκα και με τη συνοδεία της γκάιντας την φέρνουν πάλι στο σπίτι της νύφης. Η ρόκα είναι το σύμβολο της νοικοκυροσύνης και της ευτυχίας του σπιτιού. Το Σάββατο το βράδυ το συγγενολόι του γαμπρού με την γκάιντα πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, κερνιούνται, γλεντούν, ξαναγυρίζουν στο σπίτι του γαμπρού, κερνιούνται και εκεί, επισκέπτονται μετά και το νουνό, που πολλές φορές τους κρατάει στο σπίτι του όλη τη νύχτα του Σαββάτου.
Πηγή: Θρακική Εστία Ν. Σερρών (http://www.thrakiki.gr)
Πηγή: Θρακική Εστία Ν. Σερρών (http://www.thrakiki.gr)